نيازهاي آب و هوايي برنج
حداقل درجه حرارت براي جوانه زدن برنج 12 تا 13 درجه سانتيگراد و مقدار حرارت مورد نياز از كاشت تا رسيدگي كامل آن 2000 تا 4000 درجه گزارش شده است. حساسترين مرحله رشد برنج به سرما و گرما ی شديد، قبل از خوشه رفتن تا شيري شدن دانه ميباشد. در مراحل اوليه رشد، در خزانههاي برنج منطقه زرينشهر گياهچه های جوان ارقام محلي تا 5 درجه سانتيگراد درجه حرارت آب را تحمل نمودهاند. برنج براي رشد و نمو خود، احتياج به نور فراوان دارد. در اين صورت علاوه بر افزايش فتوسنتز، حرارت مورد نياز گياه نيز تأمين ميشود. برنج گياهي ماهيتاً گرما دوست و روز كوتاه است. ولي برنجهاي محلي اصفهان به طول روز حساس نيستند.
خاک مناسب
برنج در اغلب خاكها رشد ميكند ولي معمولاً در خاك هايي كه حدود 40 تا 60 درصد رس همراه با مواد آلي پوسيده داشته باشد، بيشترين محصول را توليد ميكند. بطور كلي بهترين اراضي براي كشت برنج زمينهاي رسي و لومي می باشند. در اراضي شني، زماني ميتوان برنج كشت نمود كه اولاً آب كافي در دسترس باشد و ثانياً كود حيواني، شيميايي و سبز به اندازه كافي مصرف گردد. بهترين اسيديته خاك در زراعت برنج بين 5/6- 5/5 است ولي برنج در اسيديته 8-4 نيز رشد ميكند. مقاومت برنج در مقابل شوري در سنين مختلف متفاوت است و هر چه برنج مسنتر گردد مقاومت آن به شوري افزايش مي يابد. برنج در مرحله پنجهزني به شوري حساس است زيرا وجود نمك باعث جلوگيري از پنجهزني ميگردد. زراعت برنج در خاك هاي شور نياز به مديريت ويژه دارد. به طور كلي آستانه تاثير شوري 3 دسيزيمتر بر متر محسوب ميگردد.
نیاز های آبی برنج
از نظر نياز آبي، برنج گياهي نيمه آبزي است و اكثر ارقام آن در شرايط غرق در آب رشد بهتري دارند. ميزان آب مورد نياز برنج به طول دوره رشد، رقم، بافت خاك، مديريت تهيه زمين و درجه حرارت آب و هوا بستگي دارد و در مراحل مختلف نمو نيز متفاوت است. كمبود آب در هر مرحله از رشد و نمو برنج باعث كاهش عملكرد ميگردد. بطوريكه در مراحل نمو رويشي باعث كاهش ارتفاع، تعداد پنجه و سطح برگ می گردد و در مراحل نمو زايشی مستقيماً عملكرد دانه را كاهش ميدهد. طبقهبندي علمي زيادي براي ارقام برنج موجود ميباشد. ليكن مرسومترين و عمومي ترين طبقهبندي برنج، طبقهبندي از لحاظ نسبت طول به قطر یا شكل دانه ميباشد. در اين طبقهبندي ارقام برنج به چهار گروه تقسيمبندي ميشوند:
- برنج هاي دانه بلند كه نسبت طول به قطر آنها بيش 4 ميليمتر ميباشد.
- برنج هاي دانه متوسط كه نسبت طول به قطر آنها بين 3 تا 4 ميليمتر ميباشد.
- برنج هاي دانه قطور كه نسبت طول به قطر آنها بين 2 تا 3 ميليمتر ميباشد.
- برنج هاي دانه گرد كه نسبت به قطر آنها كمتر از 2 ميليمتر است.